Kapitalizm a ekonomia socjalistyczna: jaka jest różnica?

Kapitalizm i socjalizm to systemy gospodarcze, których kraje używają do zarządzania swoimi zasobami gospodarczymi i regulowania środków produkcji.

W Stanach Zjednoczonych kapitalizm zawsze był dominującym systemem. Jest definiowany jako system gospodarczy, w którym osoby prywatne lub firmy, a nie rząd, posiadają i kontrolują czynniki produkcji: przedsiębiorczość, dobra inwestycyjne, zasoby naturalne i siłę roboczą. Sukces kapitalizmu zależy od gospodarki wolnorynkowej napędzanej podażą i popytem.

W socjalizmie wszystkie legalne decyzje dotyczące produkcji i dystrybucji są podejmowane przez rząd, a jednostki są zależne od państwa w zakresie żywności, zatrudnienia, opieki zdrowotnej i wszystkiego innego. Rząd, a nie wolny rynek, określa wielkość produkcji lub podaży oraz poziomy cen tych towarów i usług.

Kraje komunistyczne, takie jak Chiny, Korea Północna i Kuba, dążą do socjalizmu, podczas gdy kraje Europy Zachodniej faworyzują gospodarki kapitalistyczne i starają się wyznaczyć kurs środkowy. Ale nawet w skrajności oba systemy mają swoje zalety i wady.

Kapitalizm

W gospodarkach kapitalistycznych rządy odgrywają minimalną rolę w decydowaniu o tym, co produkować, ile produkować i kiedy produkować, pozostawiając koszt towarów i usług siłom rynkowym. Kiedy przedsiębiorcy dostrzegają otwarcia na rynku, spieszą się, aby wypełnić próżnię.

Kapitalizm opiera się na gospodarce wolnorynkowej, co oznacza gospodarkę, która dystrybuuje towary i usługi zgodnie z prawami podaży i popytu. Prawo popytu mówi, że wzrost popytu na produkt oznacza wzrost cen tego produktu. Oznaki większego popytu zazwyczaj prowadzą do zwiększenia produkcji. Większa podaż pomaga wyrównać ceny do tego stopnia, że ​​pozostają tylko najsilniejsi konkurenci. Konkurenci starają się zarobić jak najwięcej, sprzedając swoje towary za jak najwięcej, jednocześnie utrzymując niskie koszty.

Częścią kapitalizmu jest także swobodne działanie rynków kapitałowych. Podaż i popyt określają uczciwe ceny akcji, obligacji, instrumentów pochodnych, walut i towarów.

W swojej przełomowej pracy „Badanie natury i przyczyn bogactwa narodów” ekonomista Adam Smith opisał, w jaki sposób ludzie są motywowani do działania we własnym interesie. Ta tendencja służy jako podstawa kapitalizmu, a niewidzialna ręka rynku służy jako równowaga między konkurencyjnymi tendencjami. Ponieważ rynki rozkładają czynniki produkcji zgodnie z podażą i popytem, ​​rząd może ograniczyć się do wprowadzenia i egzekwowania zasad fair play.

Czym jest socjalizm?

Socjalizm i scentralizowane planowanie

W gospodarkach socjalistycznych ważne decyzje gospodarcze nie są pozostawione rynkom ani podejmowane przez zainteresowane osoby. Zamiast tego rząd - który jest właścicielem lub kontroluje większość zasobów gospodarki - decyduje o tym, co, kiedy i jak produkować. Takie podejście nazywa się również „planowaniem scentralizowanym”.

Zwolennicy socjalizmu twierdzą, że współwłasność zasobów i wpływ planowania społecznego pozwalają na bardziej równą dystrybucję towarów i usług oraz bardziej sprawiedliwe społeczeństwo.

Zarówno komunizm, jak i socjalizm odnoszą się do lewicowych szkół myśli ekonomicznej, które przeciwstawiają się kapitalizmowi. Socjalizm istniał jednak kilkadziesiąt lat przed wydaniem „Manifestu komunistycznego”, wpływowej broszury z 1848 r. Autorstwa Karola Marksa i Friedricha Engelsa. Socjalizm jest bardziej liberalny niż czysty komunizm, który nie uwzględnia żadnych dóbr prywatnych.

Kluczowe różnice

W gospodarkach kapitalistycznych ludzie mają silną motywację do ciężkiej pracy, zwiększania wydajności i wytwarzania doskonałych produktów. Nagradzając pomysłowość i innowacyjność, rynek maksymalizuje wzrost gospodarczy i indywidualny dobrobyt, zapewniając jednocześnie różnorodne towary dla konsumentów. Zachęcając do produkcji pożądanych towarów i zniechęcając do produkcji niechcianych lub niepotrzebnych, rynek sam się reguluje, pozostawiając mniej miejsca na ingerencję rządu i niewłaściwe zarządzanie.

Ale w kapitalizmie, ponieważ mechanizmy rynkowe są raczej mechaniczne niż normatywne i agnostyczne w odniesieniu do skutków społecznych, nie ma gwarancji, że podstawowe potrzeby każdej osoby zostaną zaspokojone. Rynki również tworzą cykle boomu i załamania, a w niedoskonałym świecie pozwalają na „kapryśny kapitalizm”, monopole i inne środki oszukiwania lub manipulowania systemem.

W społeczeństwach socjalistycznych zaspokajane są podstawowe potrzeby; podstawową korzyścią systemu socjalistycznego jest to, że ludzie w nim mieszkający otrzymują siatkę bezpieczeństwa społecznego.

Teoretycznie zmniejsza się nierówność ekonomiczna i niepewność ekonomiczna. Przewidziane są podstawowe potrzeby. Sam rząd może wytwarzać dobra, których ludzie potrzebują, aby zaspokoić ich potrzeby, nawet jeśli produkcja tych towarów nie przynosi zysku. W socjalizmie jest więcej miejsca na oceny wartości, przy czym mniejszą wagę przywiązuje się do obliczeń obejmujących zysk i tylko zysk.

Gospodarki socjalistyczne mogą być również bardziej wydajne, w tym sensie, że nie ma potrzeby sprzedawania towarów konsumentom, którzy mogą ich nie potrzebować, co skutkuje mniejszymi wydatkami na promocję produktu i działania marketingowe.

Uwagi specjalne

Socjalizm brzmi bardziej współczujący, ale ma swoje wady. Wadą jest to, że ludzie mają mniej do czynienia i czują się mniej związani z owocami swoich wysiłków. Ponieważ ich podstawowe potrzeby są już uwzględnione, mają mniej motywacji do innowacji i zwiększania wydajności. W rezultacie motory wzrostu gospodarczego są słabsze.

Kolejny strajk przeciwko socjalizmowi? Planiści rządowi i mechanizmy planowania nie są niezawodne ani nieomylne. W niektórych gospodarkach socjalistycznych występują niedobory nawet najbardziej podstawowych dóbr. Ponieważ nie ma wolnego rynku w celu ułatwienia dostosowań, system może nie regulować się tak szybko lub tak samo.

Równość to kolejny problem. Teoretycznie wszyscy są równi pod socjalizmem. W praktyce pojawiają się hierarchie, a urzędnicy partyjni i osoby o dobrych połączeniach znajdują się w lepszej sytuacji, aby otrzymać uprzywilejowane towary.

Kluczowe dania na wynos

• Kapitalizm i socjalizm są tak różne, że często są postrzegane jako diametralnie przeciwstawne.
• Kapitalizm opiera się na indywidualnej inicjatywie i preferuje mechanizmy rynkowe nad interwencją rządową, podczas gdy socjalizm opiera się na rządowym planowaniu i ograniczeniach prywatnej kontroli zasobów.
• Gospodarki, pozostawione samym sobie, łączą elementy obu systemów: kapitalizm rozwinął sieci bezpieczeństwa, podczas gdy kraje takie jak Chiny i Wietnam mogą dążyć do pełnoprawnych gospodarek rynkowych.