Kapitalizm
Kapitalizm to system gospodarczy, w którym osoby prywatne lub firmy posiadają dobra kapitałowe. Produkcja towarów i usług opiera się na podaży i popycie na rynku ogólnym - znanym jako gospodarka rynkowa - a nie na centralnym planowaniu - znanym jako gospodarka planowa lub ekonomia dowodzenia.
Najczystszą formą kapitalizmu jest kapitalizm wolnorynkowy lub laissez-faire. Tutaj osoby prywatne są nieograniczone. Mogą określić, gdzie zainwestować, co wyprodukować lub sprzedać oraz po jakich cenach wymienić towary i usługi. Laissez-faire marketplace działa bez czeków i kontroli.
Obecnie większość krajów stosuje mieszany system kapitalistyczny, który obejmuje pewien stopień rządowej regulacji biznesu i własności wybranych gałęzi przemysłu.
2:05Kapitalizm
Zrozumienie kapitalizmu
Mówiąc funkcjonalnie, kapitalizm jest jednym procesem, w którym można rozwiązać problemy produkcji gospodarczej i dystrybucji zasobów. Zamiast planowania decyzji ekonomicznych za pomocą scentralizowanych metod politycznych, jak w przypadku socjalizmu lub feudalizmu, planowanie ekonomiczne w kapitalizmie odbywa się poprzez decentralne i dobrowolne decyzje.
Kluczowe dania na wynos
- Kapitalizm jest systemem gospodarczym charakteryzującym się prywatną własnością środków produkcji, zwłaszcza w sektorze przemysłowym.
- Kapitalizm zależy od egzekwowania praw własności prywatnej, które stanowią zachęty do inwestowania i produktywnego wykorzystania kapitału produkcyjnego.
- Kapitalizm rozwinął się historycznie z wcześniejszych systemów feudalizmu i merkantylizmu w Europie oraz dramatycznie rozszerzył industrializację i dostępność na szeroką skalę dóbr konsumpcyjnych na masowym rynku.
- Czysty kapitalizm można skontrastować z czystym socjalizmem (gdzie wszystkie środki produkcji są kolektywne lub państwowe) i gospodarkami mieszanymi (które leżą na kontinuum między czystym kapitalizmem a czystym socjalizmem).
- Rzeczywista praktyka kapitalizmu zazwyczaj wiąże się z pewnym stopniem tak zwanego „kapryśnego kapitalizmu” ze względu na żądania ze strony biznesu dotyczące korzystnej interwencji rządu i zachętę rządów do interwencji w gospodarce.
Kapitalizm i własność prywatna
Prawa własności prywatnej są fundamentalne dla kapitalizmu. Większość współczesnych koncepcji własności prywatnej wynika z teorii zagospodarowania domu Johna Locke'a, w której istoty ludzkie domagają się własności poprzez zmieszanie swojej pracy z nieodebranymi zasobami. Raz posiadane jedyne uzasadnione środki przeniesienia własności to dobrowolna wymiana, prezenty, spadek lub ponowne zagospodarowanie porzuconego mienia.
Własność prywatna promuje wydajność, zachęcając właściciela zasobów do maksymalizacji wartości ich nieruchomości. Im bardziej cenny jest zasób, tym więcej siły handlowej zapewnia właścicielowi. W systemie kapitalistycznym osoba będąca właścicielem nieruchomości ma prawo do dowolnej wartości związanej z tą własnością.
Aby osoby fizyczne lub firmy mogły bezpiecznie wdrożyć swoje dobra inwestycyjne, musi istnieć system chroniący ich prawo do posiadania lub przenoszenia własności prywatnej. Społeczeństwo kapitalistyczne będzie polegać na wykorzystaniu umów, uczciwego handlu i prawa deliktowego w celu ułatwienia i egzekwowania tych praw własności prywatnej.
Gdy nieruchomość nie jest własnością prywatną, ale jest własnością publiczną, może pojawić się problem znany jako tragedia dobra wspólnego. Dzięki wspólnemu zasobowi puli, z którego wszyscy ludzie mogą korzystać, a żaden nie może ograniczyć dostępu, wszystkie osoby mają motywację do wydobycia jak największej wartości użytkowej i nie mają zachęty do zachowania lub ponownego zainwestowania w zasób. Prywatyzacja zasobu jest jednym z możliwych rozwiązań tego problemu, wraz z różnymi dobrowolnymi lub mimowolnymi zbiorowymi działaniami.
Kapitalizm, zyski i straty
Zyski są ściśle związane z koncepcją własności prywatnej. Z definicji osoba przystępuje do dobrowolnej wymiany własności prywatnej tylko wtedy, gdy wierzy, że wymiana przynosi korzyści w jakiś sposób psychiczny lub materialny. W takich transakcjach każda ze stron zyskuje dodatkową subiektywną wartość lub zysk z transakcji.
Dobrowolny handel jest mechanizmem napędzającym aktywność w systemie kapitalistycznym. Właściciele zasobów konkurują ze sobą o konsumentów, którzy z kolei konkurują z innymi konsumentami o towary i usługi. Wszystkie te działania są wbudowane w system cen, który równoważy podaż i popyt w celu koordynacji dystrybucji zasobów.
Kapitalista osiąga najwyższy zysk, wykorzystując dobra inwestycyjne najskuteczniej, wytwarzając jednocześnie towary lub usługi o najwyższej wartości. W tym systemie informacje o tym, co jest najcenniejsze, przekazywane są przez te ceny, po których inna osoba dobrowolnie kupuje dobro lub usługę kapitalisty. Zyski wskazują, że mniej wartościowe nakłady zostały przekształcone w bardziej wartościowe produkty. Natomiast kapitalista ponosi straty, gdy zasoby kapitałowe nie są wykorzystywane efektywnie i zamiast tego wytwarzają mniej wartościowe produkty.
Wolna przedsiębiorczość czy kapitalizm?
Kapitalizm i wolna przedsiębiorczość są często uważane za synonimy. W rzeczywistości są one ściśle powiązane, ale odrębne terminy, z nakładającymi się funkcjami. Możliwe jest posiadanie gospodarki kapitalistycznej bez całkowitej wolnej przedsiębiorczości i wolny rynek bez kapitalizmu.
Każda gospodarka jest kapitalistyczna, dopóki osoby prywatne kontrolują czynniki produkcji. Jednak system kapitalistyczny może być nadal regulowany przez prawo rządowe, a zyski z kapitalistycznych wysiłków mogą być nadal mocno opodatkowane.
„Wolne przedsiębiorstwo” można z grubsza rozumieć jako wymianę gospodarczą wolną od przymusowego wpływu rządu. Chociaż jest to mało prawdopodobne, można wyobrazić sobie system, w którym jednostki decydują się na wspólne posiadanie wszystkich praw własności. Prawa własności prywatnej nadal istnieją w systemie wolnych przedsiębiorstw, chociaż własność prywatna może być dobrowolnie traktowana jako komunalna bez mandatu rządowego.
Wiele plemion indiańskich istniało z elementami tych ustaleń, a wśród szerszej kapitalistycznej rodziny ekonomicznej kluby, spółdzielnie i spółki akcyjne, takie jak partnerstwa lub korporacje, są przykładami wspólnych instytucji własności.
Jeśli akumulacja, własność i czerpanie zysków z kapitału jest centralną zasadą kapitalizmu, to wolność od przymusu państwowego jest centralną zasadą wolnej przedsiębiorczości.
Feudalizm korzeniem kapitalizmu
Kapitalizm wyrósł z europejskiego feudalizmu. Do XII wieku mniej niż 5% populacji Europy mieszkało w miastach. Wykwalifikowani robotnicy mieszkali w mieście, ale otrzymywali swoje utrzymanie od feudalnych panów, a nie prawdziwą płacę, a większość robotników była poddanymi dla szlachty. Jednak pod koniec średniowiecza rosnąca urbanizacja, z miastami będącymi centrami przemysłu i handlu, staje się coraz ważniejsza ekonomicznie.
Pojawienie się prawdziwych wynagrodzeń oferowanych przez zawody zachęciło więcej ludzi do przeprowadzki do miast, w których mogliby dostać pieniądze, niż utrzymywać się w zamian za pracę. Dodatkowi synowie i córki rodzin, którzy musieli zostać zatrudnieni, mogli znaleźć nowe źródła dochodów w miastach handlowych. Praca dzieci była w równym stopniu częścią rozwoju gospodarczego miasta, jak pańszczyzna była częścią życia na wsi.
Merkantylizm zastępuje feudalizm
Merkantylizm stopniowo zastępował feudalny system gospodarczy w Europie Zachodniej i stał się podstawowym ekonomicznym systemem handlowym w XVI-XVIII wieku. Merkantylizm powstał jako handel między miastami, ale niekoniecznie był to handel konkurencyjny. Początkowo każde miasto posiadało znacznie różne produkty i usługi, które z czasem powoli homogenizowały popyt.
Po ujednoliceniu towarów handel odbywał się w coraz szerszych kręgach: od miasta do miasta, od hrabstwa do hrabstwa, od prowincji do prowincji, a wreszcie od narodu do narodu. Kiedy zbyt wiele narodów oferowało podobne towary do handlu, handel nabrał przewagi konkurencyjnej, która została zaostrzona przez silne poczucie nacjonalizmu na kontynencie, który był stale uwikłany w wojny.
Kolonializm kwitł obok merkantylizmu, ale narody zasiewające świat osadami nie próbowały zwiększać handlu. Większość kolonii została utworzona z systemem gospodarczym, który cuchnął feudalizmem, a ich surowce wracały do ojczyzny, a w przypadku kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej zmuszone były do odkupienia gotowego produktu za pomocą pseudowaluty, która zapobiegała je z handlu z innymi narodami.
To Adam Smith zauważył, że merkantylizm nie był siłą rozwoju i zmian, ale regresywnym systemem, który powodował nierównowagę handlową między narodami i powstrzymywał ich rozwój. Jego pomysły na wolny rynek otworzyły świat na kapitalizm.
Wzrost kapitalizmu przemysłowego
Pomysły Smitha były we właściwym czasie, ponieważ rewolucja przemysłowa zaczynała wywoływać wstrząsy, które wkrótce wstrząsnęłyby światem zachodnim. (Często dosłowna) kopalnia złota kolonializmu przyniosła nowe bogactwo i nowy popyt na produkty krajowego przemysłu, które napędzały ekspansję i mechanizację produkcji. Ponieważ technologia przeskoczyła do przodu i fabryki nie musiały już być budowane w pobliżu dróg wodnych lub wiatraków, aby funkcjonować, przemysłowcy zaczęli budować w miastach, w których teraz tysiące ludzi dostarczało gotową siłę roboczą.
Przemysłowi potentaci byli pierwszymi ludźmi, którzy zgromadzili swoje bogactwo za życia, często wyprzedzając zarówno szlachciców, jak i wiele rodzin pożyczających pieniądze / bankowości. Po raz pierwszy w historii zwykli ludzie mogli mieć nadzieję na wzbogacenie się. Nowy tłum pieniędzy zbudował więcej fabryk, które wymagały więcej siły roboczej, a jednocześnie produkował więcej towarów do kupienia.
W tym okresie termin „kapitalizm” - pochodzący od łacińskiego słowa „ capitalis ”, co oznacza „głowa bydła” - został po raz pierwszy użyty przez francuskiego socjalistę Louisa Blanc w 1850 r., Aby oznaczać system wyłącznej własności przemysłowych środków produkcji przez osoby prywatne zamiast współwłasności.
Wbrew powszechnemu przekonaniu Karol Marks nie wymyślił słowa „kapitalizm”, chociaż z pewnością przyczynił się do wzrostu jego użycia.
Efekty kapitalizmu przemysłowego
Kapitalizm przemysłowy zwykle przynosił korzyści większej liczbie społeczeństw, a nie tylko klasie arystokratycznej. Płace wzrosły, co bardzo pomogło w tworzeniu związków. Poziom życia również wzrósł wraz z nadmiarem niedrogich produktów produkowanych masowo. Wzrost ten doprowadził do powstania klasy średniej i zaczął podnosić coraz więcej ludzi z niższych klas, aby puchnąć jej szeregi.
Wolności ekonomiczne kapitalizmu dojrzewały wraz z demokratycznymi swobodami politycznymi, liberalnym indywidualizmem i teorią praw naturalnych. Ta zjednoczona dojrzałość nie oznacza jednak, że wszystkie systemy kapitalistyczne są politycznie wolne lub zachęcają do wolności jednostki. Ekonomista Milton Friedman, zwolennik kapitalizmu i wolności jednostki, napisał w Capitalism and Freedom (1962), że „kapitalizm jest koniecznym warunkiem wolności politycznej. Nie jest wystarczającym warunkiem”.
Dramatycznej ekspansji sektora finansowego towarzyszył wzrost kapitalizmu przemysłowego. Banki wcześniej służyły jako magazyny kosztowności, izby rozliczeniowe dla handlu na odległość lub pożyczkodawcy dla szlachty i rządów. Teraz przyszedł im zaspokoić potrzeby codziennego handlu i pośrednictwa kredytowego w dużych, długoterminowych projektach inwestycyjnych. W XX wieku, kiedy giełdy stały się coraz bardziej publiczne, a instrumenty inwestycyjne otworzyły się na więcej osób, niektórzy ekonomiści zauważyli odmianę systemu: kapitalizm finansowy.
Kapitalizm i wzrost gospodarczy
Tworząc zachęty dla przedsiębiorców do realokacji zasobów z nierentownych kanałów na obszary, w których konsumenci cenią je bardziej, kapitalizm okazał się bardzo skutecznym narzędziem wzrostu gospodarczego.
Przed powstaniem kapitalizmu w XVIII i XIX wieku szybki wzrost gospodarczy nastąpił przede wszystkim poprzez podbój i wydobycie zasobów od podbitych narodów. Zasadniczo był to zlokalizowany proces o sumie zerowej. Badania sugerują, że średni globalny dochód na mieszkańca nie zmienił się między wzrostem społeczeństw rolniczych do około 1750 r., Kiedy zapanowały korzenie pierwszej rewolucji przemysłowej.
W następnych stuleciach kapitalistyczne procesy produkcyjne znacznie zwiększyły zdolności produkcyjne. Więcej lepszych towarów stało się tanio dostępnych dla szerokiej populacji, podnosząc standardy życia w sposób wcześniej nie do pomyślenia. W rezultacie większość teoretyków politycznych i prawie wszyscy ekonomiści twierdzą, że kapitalizm jest najbardziej wydajnym i produktywnym systemem wymiany.
Kapitalizm kontra socjalizm
Jeśli chodzi o ekonomię polityczną, kapitalizm jest często przeciwny socjalizmowi. Podstawową różnicą między kapitalizmem a socjalizmem jest własność i kontrola środków produkcji. W kapitalistycznej gospodarce własność i przedsiębiorstwa są własnością i są kontrolowane przez osoby fizyczne. W socjalistycznej gospodarce państwo posiada niezbędne środki produkcji i zarządza nimi. Istnieją jednak także inne różnice w postaci sprawiedliwości, wydajności i zatrudnienia.
Sprawiedliwość
Kapitalistyczna gospodarka nie obawia się sprawiedliwych ustaleń. Argument jest taki, że nierówność jest siłą napędową, która zachęca do innowacji, która następnie napędza rozwój gospodarczy. Podstawową troską modelu socjalistycznego jest redystrybucja bogactwa i zasobów z bogatych na biednych, z powodu braku sprawiedliwości, oraz zapewnienie równości szans i równości wyników. Równość jest ceniona powyżej wysokich osiągnięć, a dobro wspólne postrzegane jest ponad możliwości rozwoju.
Wydajność
Kapitalistycznym argumentem jest to, że zachęta do zysków napędza korporacje do opracowywania nowych innowacyjnych produktów, które są pożądane przez konsumenta i mają popyt na rynku. Twierdzi się, że własność państwowa środków produkcji prowadzi do nieefektywności, ponieważ bez motywacji do zarabiania większej ilości pieniędzy zarząd, pracownicy i programiści rzadziej wkładają dodatkowe wysiłki, aby forsować nowe pomysły lub produkty.
Zatrudnienie
W kapitalistycznej gospodarce państwo nie zatrudnia bezpośrednio siły roboczej. Ten brak rządowego zatrudnienia może prowadzić do bezrobocia podczas recesji i kryzysów gospodarczych. W socjalistycznej gospodarce państwo jest głównym pracodawcą. W czasach trudności gospodarczych państwo socjalistyczne może nakazać zatrudnianie, więc istnieje pełne zatrudnienie. Ponadto w systemach socjalistycznych istnieje z reguły silniejsza „siatka bezpieczeństwa” dla pracowników poszkodowanych lub trwale niepełnosprawnych. Ci, którzy nie mogą dłużej pracować, mają mniej dostępnych opcji, aby pomóc im w społeczeństwach kapitalistycznych.
System mieszany a czysty kapitalizm
Gdy rząd jest właścicielem niektórych, ale nie wszystkich środków produkcji, ale interesy rządowe mogą prawnie obchodzić, zastępować, ograniczać lub w inny sposób regulować prywatne interesy gospodarcze, to znaczy, że jest to gospodarka mieszana lub mieszany system gospodarczy. Gospodarka mieszana szanuje prawa własności, ale nakłada na nie ograniczenia.
Właściciele nieruchomości mają ograniczone możliwości wymiany między sobą. Ograniczenia te występują w wielu formach, takich jak przepisy dotyczące płacy minimalnej, taryfy, kontyngenty, nadzwyczajne podatki, ograniczenia licencyjne, zabronione produkty lub umowy, bezpośrednie wywłaszczenie publiczne, ustawodawstwo antymonopolowe, prawne przepisy dotyczące środków płatniczych, subwencje i znaczące dziedziny. Rządy w gospodarkach mieszanych również w pełni lub częściowo są właścicielami i prowadzą niektóre branże, zwłaszcza te uważane za dobra publiczne, często egzekwując prawnie wiążące monopole w tych branżach, aby zakazać konkurencji ze strony podmiotów prywatnych.
W przeciwieństwie do tego, czysty kapitalizm, znany również jako kapitalizm leseferyzmu lub anarchokapitalizm (np. Profesor Murraya N. Rothbarda), wszystkie gałęzie przemysłu pozostają w rękach prywatnej własności i operacji, w tym dobra publiczne, a żaden organ centralny nie zapewnia regulacji lub ogólny nadzór nad działalnością gospodarczą.
Standardowe spektrum systemów ekonomicznych stawia kapitalizm laissez-faire na jednej skrajności, a na drugiej całkowicie planową gospodarkę - taką jak komunizm -. Wszystko w środku można uznać za gospodarkę mieszaną. Gospodarka mieszana ma elementy zarówno planowania centralnego, jak i nieplanowanego prywatnego biznesu.
Zgodnie z tą definicją prawie każdy kraj na świecie ma mieszaną gospodarkę, ale współczesne mieszane gospodarki różnią się pod względem poziomu interwencji rządu. Stany Zjednoczone i Wielka Brytania mają stosunkowo czysty rodzaj kapitalizmu z minimum federalnych regulacji na rynkach finansowych i rynku pracy - czasami znanym jako kapitalizm anglosaski - podczas gdy Kanada i kraje nordyckie stworzyły równowagę między socjalizmem a kapitalizmem.
Wiele narodów europejskich praktykuje kapitalizm dobrobytu, system, który dotyczy opieki społecznej pracownika, i obejmuje takie polityki, jak emerytury państwowe, powszechna opieka zdrowotna, rokowania zbiorowe i kodeksy bezpieczeństwa pracy.
Crony Capitalism
Crony kapitalizm odnosi się do społeczeństwa kapitalistycznego, które opiera się na bliskich relacjach między ludźmi biznesu a państwem. Zamiast sukcesu określanego przez wolny rynek i praworządność, sukces firmy zależy od faworyzowania, które rząd okazuje w postaci ulg podatkowych, dotacji rządowych i innych zachęt.
W praktyce jest to dominująca forma kapitalizmu na całym świecie ze względu na potężne zachęty, przed którymi stoją zarówno rządy, aby wydobywać zasoby poprzez opodatkowanie, regulowanie i wspieranie działalności związanej z poszukiwaniem czynszów, jak i te, przed którymi stoją kapitalistyczne firmy, aby zwiększać zyski poprzez uzyskiwanie dotacji, ograniczając konkurencję i wznoszenie barier wejścia. W efekcie siły te stanowią rodzaj podaży i popytu na interwencję rządu w gospodarkę, która wynika z samego systemu gospodarczego.
Kapitalizm crony jest powszechnie obwiniany za szereg nieszczęść społecznych i ekonomicznych. Zarówno socjaliści, jak i kapitaliści obwiniają się nawzajem za wzrost kapitalistycznego kapitalizmu. Socjaliści uważają, że kapryśny kapitalizm jest nieuniknionym rezultatem czystego kapitalizmu. Z drugiej strony kapitaliści uważają, że kapryśny kapitalizm powstaje z potrzeby rządów socjalistycznych do kontrolowania gospodarki.
Porównaj rachunki inwestycyjne Nazwa dostawcy Opis Ujawnienie reklamodawcy × Oferty przedstawione w tej tabeli pochodzą od partnerstw, od których Investopedia otrzymuje wynagrodzenie.