Księgowość mentalna
Rachunkowość mentalna odnosi się do różnych wartości, jakie ludzie przypisują pieniądzom, w oparciu o subiektywne kryteria, które często mają szkodliwe skutki. Rachunkowość mentalna to koncepcja z zakresu ekonomii behawioralnej. Opracowany przez ekonomistę Richarda H. Thalera twierdzi, że jednostki klasyfikują fundusze w różny sposób, a zatem są podatne na nieracjonalne podejmowanie decyzji dotyczących wydatków i zachowań inwestycyjnych.
Kluczowe dania na wynos
- Rachunkowość mentalna, koncepcja ekonomii behawioralnej wprowadzona w 1999 r. Przez laureata nagrody Nobla, Richarda Thalera, odnosi się do różnych wartości, jakie ludzie przypisują pieniądzom, w oparciu o subiektywne kryteria, które często mają szkodliwe skutki.
- Księgowość mentalna często prowadzi ludzi do podejmowania nieracjonalnych decyzji inwestycyjnych i zachowywania się w sposób przeciwny do zamierzonego pod względem finansowym lub szkodliwy, taki jak finansowanie niskoprocentowego rachunku oszczędnościowego przy jednoczesnym utrzymywaniu dużych sald kart kredytowych.
- Aby uniknąć uprzedzeń rachunkowych w myślach, osoby powinny traktować pieniądze jako idealnie zamienne, gdy dzielą między różne konta, czy to na rachunek budżetowy (codzienne wydatki na utrzymanie), rachunek wydatków uznaniowych, czy rachunek majątkowy (oszczędności i inwestycje).
Zrozumienie rachunkowości mentalnej
Richard Thaler, obecnie profesor ekonomii na University of Chicago Booth School of Business, wprowadził rachunkowość mentalną w swoim artykule z 1999 r. „Mental Accounting Matters”, który ukazał się w Journal of Behavioural Decision Making. Zaczyna od tej definicji: „Księgowość mentalna jest zbiorem operacji poznawczych wykorzystywanych przez osoby fizyczne i gospodarstwa domowe do organizowania, oceny i śledzenia działań finansowych”. Artykuł jest bogaty w przykłady tego, jak rachunkowość mentalna prowadzi do nieracjonalnych wydatków i zachowań inwestycyjnych.
U podstaw teorii leży koncepcja zamienności pieniądza. Stwierdzenie, że pieniądze są zamienne, oznacza, że bez względu na ich pochodzenie lub przeznaczenie, wszystkie pieniądze są takie same. Aby uniknąć uprzedzeń rachunkowych w myślach, osoby powinny traktować pieniądze jako idealnie zamienne, gdy dzielą między różne konta, czy to na rachunek budżetowy (codzienne wydatki na utrzymanie), rachunek wydatków uznaniowych, czy rachunek majątkowy (oszczędności i inwestycje).
Powinny również doceniać dolara tak samo, bez względu na to, czy jest on zarobiony przez pracę, czy przekazany im. Jednak Thaler zauważył, że ludzie często łamią zasadę zamienności, szczególnie w przypadku nadzwyczajnej. Weź zwrot podatku. Otrzymanie czeku z urzędu skarbowego jest ogólnie uważane za „znalezione pieniądze”, coś dodatkowego, co odbiorca często wydaje na swobodę wydawania na przedmiot uznaniowy. Ale w rzeczywistości pieniądze słusznie należały do jednostki, jak sugeruje słowo „zwrot”, i jest głównie przywróceniem pieniędzy (w tym przypadku nadpłatą podatku), a nie prezentem. Dlatego nie należy go traktować jako daru, ale raczej w taki sam sposób, w jaki dana osoba postrzegałaby swój regularny dochód.
Richard Thaler zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych w 2017 r. Za pracę nad identyfikacją irracjonalnych zachowań osób w decyzjach gospodarczych.
Przykład rachunkowości mentalnej
Ludzie nie zdają sobie sprawy z tego, że myślenie w myśleniu rachunkowym wydaje się mieć sens, ale w rzeczywistości jest wysoce nielogiczne. Na przykład niektóre osoby przechowują specjalny „słoik pieniędzy” lub podobny fundusz na wakacje lub nowy dom, jednocześnie niosąc ze sobą znaczne zadłużenie z tytułu kart kredytowych. Prawdopodobnie będą traktować pieniądze w tym specjalnym funduszu inaczej niż pieniądze wykorzystywane na spłatę zadłużenia, pomimo faktu, że przekierowanie środków z procesu spłaty zadłużenia zwiększa wypłaty odsetek, tym samym zmniejszając ich całkowitą wartość netto.
W podziale dalej nielogiczne (i w rzeczywistości szkodliwe) jest utrzymywanie słoika oszczędnościowego, który zarabia niewiele lub nie ma odsetek, jednocześnie utrzymując zadłużenie z tytułu karty kredytowej, które gromadzi dwucyfrowe kwoty rocznie. W wielu przypadkach odsetki od tego długu spowodują erozję wszelkich odsetek, które można zarobić na rachunku oszczędnościowym. Najlepiej byłoby, gdyby osoby w tym scenariuszu wykorzystały środki zaoszczędzone na specjalnym koncie, aby spłacić kosztowne zadłużenie, zanim zacznie ono gromadzić.
Mówiąc w ten sposób, rozwiązanie tego problemu wydaje się proste. Niemniej jednak wiele osób nie zachowuje się w ten sposób. Powód ma związek z rodzajem wartości osobistej, jaką jednostki przypisują poszczególnym aktywom. Wiele osób uważa na przykład, że pieniądze zaoszczędzone na nowy dom lub fundusz na studia dla dzieci są po prostu „zbyt ważne”, aby się z nich zrezygnować, nawet jeśli byłoby to najbardziej logicznym i korzystnym posunięciem. Dlatego praktyka polegająca na utrzymywaniu pieniędzy na rachunku o niskim oprocentowaniu lub braku oprocentowania przy jednoczesnym utrzymywaniu zadłużenia pozostaje powszechna.
Profesor Thaler pojawił się w filmie The Big Short, aby wyjaśnić „błędne nastawienie” stosowane w odniesieniu do syntetycznych zabezpieczonych zobowiązań dłużnych (CDO) podczas bańki mieszkaniowej przed kryzysem finansowym w latach 2007-2008.
Rachunkowość mentalna w inwestowaniu
Ludzie mają również tendencję do odczuwania uprzedzeń rachunkowych w inwestowaniu. Na przykład wielu inwestorów dzieli swoje aktywa między bezpieczne i spekulacyjne, zakładając, że mogą zapobiec wpływowi ujemnego zwrotu z inwestycji spekulacyjnych na cały portfel. W takim przypadku różnica w zamożności netto wynosi zero, niezależnie od tego, czy inwestor posiada wiele portfeli, czy jeden większy portfel. Jedyną rozbieżnością w tych dwóch sytuacjach jest czas i wysiłek, jaki inwestor podejmuje, aby oddzielić portfele od siebie.
Księgowość mentalna często prowadzi inwestorów do podejmowania nieracjonalnych decyzji. Pożyczając od przełomowej teorii Daniela Kahnemana i Amosa Tversky'ego na temat niechęci do strat, Thaler oferuje ten przykład. Inwestor posiada dwa akcje: jeden z zyskiem z papieru, drugi z utratą papieru. Inwestor musi zebrać środki pieniężne i sprzedać jeden z zapasów. Księgowość mentalna jest nastawiona na sprzedaż zwycięzcy, mimo że sprzedaż przegranego jest zwykle racjonalną decyzją, ze względu na korzyści związane ze stratą podatkową, a także fakt, że utrata akcji jest inwestycją słabszą. Ból związany z realizacją straty jest zbyt duży, aby inwestor mógł go znieść, więc inwestor sprzedaje zwycięzcę, aby uniknąć tego bólu. Jest to efekt niechęci do strat, który może wprowadzić inwestorów w błąd przy podejmowaniu decyzji.
Porównaj rachunki inwestycyjne Nazwa dostawcy Opis Ujawnienie reklamodawcy × Oferty przedstawione w tej tabeli pochodzą od partnerstw, od których Investopedia otrzymuje wynagrodzenie.