Czym jest „niewidzialna ręka” w kapitalizmie?

Mówiąc ogólnie, nie ma bardziej istotnego wpływu na kapitalistyczny system gospodarczy niż to, co Adam Smith nazwał „niewidzialną ręką”. Kapitalizm polega na prywatnym rozmieszczeniu środków produkcji i systemie dobrowolnych wymian; całkowicie opiera się na spontanicznej, wydajnej alokacji zasobów.

W swojej słynnej książce z 1776 r. „Dochodzenie do natury i przyczyn bogactwa narodów” Smith wprowadził doktrynę myśli ekonomicznej, która ostatecznie położyła teoretyczne podstawy dla kapitalizmu wolnorynkowego. Termin „niewidzialna ręka” pochodzi z małego fragmentu jego książki. Per Smith, „każda osoba stara się wykorzystać swój kapitał, aby jego produkty mogły mieć największą wartość. Na ogół ani nie zamierza promować interesu publicznego, ani nie wie, jak bardzo go promuje ... jest w tym prowadzony, jakby niewidzialną ręką, by promować cel, który nie był częścią jego intencji. Realizując własny interes, często promuje interes społeczeństwa bardziej skutecznie niż wtedy, gdy naprawdę zamierza go promować ”.

Smith, często nazywany ojcem ekonomii, wprowadził tę koncepcję niekierowanego porządku ekonomicznego na długo zanim został on w pełni zrozumiany. Argumentował za prywatną własnością kapitału i wolnym handlem niehamowanym przez politykę rządu. Argumenty te położyły podwaliny pod przyszłych zwolenników kapitalizmu leseferyznego.

Zinterpretowana wąsko, niewidzialna ręka Smitha sugeruje jedynie, że egoistyczne, poszukujące zysku jednostki są bardziej ogólnie korzystne niż ci, którzy wykorzystują proces polityczny do poprawy społeczeństwa. Choć dokładna, ta interpretacja ignoruje proces, który umożliwia kapitalizmowi tak wydajne wytwarzanie bogactwa.

Jak działa niewidzialna ręka?

Niewidzialna ręka może mieć kilka innych nazw: podaż i popyt, ryzyko i nagroda, system cen, a nawet ludzka natura. Innymi słowy, niewidzialna ręka to po prostu suma dobrowolnych działań podmiotów gospodarczych. Zwolennicy modelu niewidzialnej ręki często uważają, że rządy nie są w stanie powielać ani poprawiać niezamierzonych konsekwencji kapitalizmu.

Rozważmy następujący scenariusz: zaraza niszczy ogromne zbiory pszenicy na Ukrainie. Ponieważ podaż pszenicy jest zagrożona, ceny pszenicy rosną na całym świecie. Pierwszym efektem jest reakcja konsumentów na wyższe ceny poprzez ograniczenie zakupów pszenicy, co pomaga zachować pozostałą podaż tylko dla tych, którzy ją najbardziej cenią, rzekomo dla tych, którzy polegają na pszenicy dla przetrwania i dla firm, które potrzebują jej dla innych produkty.

Istnieje również ważny efekt wtórny. Hodowcy pszenicy w Stanach Zjednoczonych, nie dotknięci zarazą, mogą sprzedawać swoją pszenicę z większym zyskiem; w końcu ich dane wejściowe pozostały niezmienione. Chcąc uzyskać więcej zysków, obecni rolnicy zwiększają produkcję. Pszenicę można uprawiać na obszarach, na których wcześniej nieopłacalne było jej uprawianie. Podaż pszenicy ponownie wzrasta, aby zaspokoić światowy popyt. Z czasem cena spada.

Potencjalne miliony lub miliardy aktorów w tej hipotetycznej sytuacji nie muszą ze sobą rozmawiać, tak jak się nawzajem, być ze sobą w pokoju, a nawet wiedzieć, że istnieją. Wspólnie jednak ich działania pomagają poruszyć niewidzialną rękę rynku, aby rozwiązać globalny problem.